پاییزین سونو ایله قیشین باشلانیشی آدلانان چیله گئجهسی، آذربایجاندا اؤزل فلسفهیه عائید بیر گئجهدیر. ایلین لاپ اوزون گئجهسی آدلانان بو گئجه، قیرخ گون داوام ائدیر. بونا بؤیوک چیله دئییر. سونرا ایسه اییرمی گونلوک کیچیک چیله گلیر. «چیله» قیرخ گونه ایشاره ائدن بیر کلمه کیمی، گونشدن لاپ اوزاق نوقطهده، کامانین اورتاسینداکی چیللهدن بوراخیلان اوخ کیمیدیر. (فارسجادا چله کمان) قیشین لاپ اوزون گئجهسی اولان بو نوقطهده، سویوق آللاهلاری گؤیدن شاختانی اوخ کیمی یئره توش توتور. فونولوژی ایله دیلچیلیک باخیمیندان، قیشدا طبیعتین چیل دوشدویو اوچون، بو نوقطهیه «چیله گئجهسی» دئییر.
بولاق
شعرده دیله گتیریلن دویغو، دوشونجه و خیالا تئم دئییلیر. شعر بیر دوشونجه یازیسی اولمادیغی اوچون «تئم» سؤزجویوندن داها چوخ اثرده دیله گتیریلن دویغو و خیالی آنلامالیییق. شعرده تئم بعضاٌ بیر عشق، آیریلیق آجیسی، اؤلوم قورخوسو کیمی فردی دویغولار بعضاً ده باشقا اینسانلار اوچون کدرلرین ایشتیراک ائتدیی اجتماعی قونولاری دا داشیا بیلر.
دئمک، هر اثرین بیر یازیلیش مقصدی، چاتدیرماق ایستهدییی بیر مئساژ واردیر. اثرده چاتدیریلماق ایستهنن مئساژا "تئم" دئییلیر. شعرده داها چوخ دویغو و خیاللار ایشلهنر؛ بیر شعرده سیخ اولاراق ایشلهنن دویغولار و خیاللار شعرین تئمینی یارادیر. شعری یارادان هر بؤلومون بیر تئمی واردیر. بو تئملر بیرلهشهرک شعرین آنا تئمینی یارادیر.
تورک ادبیاتیندا لاپ قیسا اؤیکولره مختلف آدلار دئییلیر. بو آدلار بونلاردان عیبارتدیر: مینیمال اؤیکو، چوخ قیسا اؤیکو، اؤیکوجوک، قیساقیسا اؤیکو، قیپقیسا اؤیکو، سیخ اؤیکو، قیسا قورماجا، کیچیک اؤیکو، مینی اؤیکو، کیچیک اؤیکو، آنی اؤیکو، میکرو قورماجا، کیچیک اؤلچکلی اؤیکو، مثل، کیچیک اؤلچولو قورماجا، کیچیک اؤیکو و...
بونلار کیمی آدلاندیرمالارلا خاطیرلانان اؤیکو نوعوندا، ایلک اولاراق ۱۹۶۰-جی ایللرده، ریچارد براتیگان و ایسپئنجئر هولست کیمی یازارلار، اثرلر وئرمهیه باشلامیشلار. دونیالاشمانیندا تأثیرلی اولدوغو بو موددتده، کیچیک اؤیکو فستفود دئیه تعبیر ائدیلهن چاغین استهلاک آنلاییشینا اویغون بیر نؤوعدور.
بولاق
دویغو، دوشونجه و خیاللارین بیر دوزهنه باغلی قالاراق، تاثیر ائدیجی بیر دیل و اویوملو میصراعلار ایله آختاریلماسینا شعر دئییلمکدهدیر. شعر، ادبیات ژانرلارینین اَن اَسکیسیدیر. شعر اوچون بو گونه قدر اولان تانیملامالار مختلف دورهلرده، شخصدن شخصه و چاغدان چاغا دهییشمیش، بئلهلیکله قطعی بیرر تعریف اورتایا چیخمامیشدیر. تور اولاراق، ذهنی اؤزهللیکلری اوستون گلیر. احمد هاشیم، "نثره چئوریلمهین نظم" و جاهید سیتقی تارانجی دا "کلمهلرله گؤزل شکیللر یاراتما هونریدیر" شکلینده شعری تعریف ائتمیشدیر.