Welcome in BULAQ
Bulaq_derneyi@
باغلانتي‌لار
اثرلر
| رديف | يازار | اثر |
|---|---|---|
تبليغ‌لر
چئویرن: ایلقار موذن‌زاده
باتی فلسفه‌سی اؤز تاریخی گئدیشینین سونوندا، متافیزیکی بیر اومودسوزلوق الده ائدیر. اومودسوز ادبییات ایییرمینجی یوزایللییین ایکینجی اون‌ایللیییندن «کافکا»، «بکت»، «کامو»، «یونسکو» و «اورول»ین اثرلری ایله، غالیب بیر یؤنده باتی‌نین چاغداش ادبی گلنه‌یینه چئوریلدی.
باتی‌نین بشریتی رنسانس و «آیدینلیق عصری» ایله، بیلیمچیلیک و اون‌دوققوزونجو عصرین پوزیتیویسمیندن سونرا، اؤزونو گوج زیروه‌لرینده، یالنیز و موطلق بیر گوج کیمی بیلیردی. ایییرمینجی یوزایللیکده اومانیستی تمدن‌ون یایغین یوزلاشماسی(انحطاط فراگیر تمدن اومانیسیتی)نی گؤزو ایله گؤردو، اون‌سکگیزینجی یوزایللییین بوش و فایداسیز اتوپی‌لرینی تجروبه ائتدی.
باتی تمدن‌ونون تاریخی تقدیری، باتی بشرینی نیهیلیسمین اَن دوشوک سَویه‌لرینده ایمکانسیز تجروبه ایله قارشیلاندیردی. شوبهه‌سیز توتالیتر رژیملری چرچیوه‌سینده، آکتیو نیهیلیسمین برابر زاماندا دوغوشو و «بوش ادبیات» ایله «فلسفی اومودسوزلوق» و «متافیزیکی اظطراب»ین یئتکینلشمه‌سی، تصادفی پدیده‌لر دئییلدیلر.
آمما «متافیزیکی اومودسوزلوق»لا «بوشلوق ایچه‌ریکلی ادبیات»ین غلبه چاغینداکی «مارسل پروست»ون مقامی اؤزلدیر. «مارسل پروست»، «مدرن ادبیات» آدلانان بیر ادبی ژانرین اؤنجوللریندن اولسا دا، دئمک «ویرجینیا وولف»، «جیمز جویس» و «کافکا» دا بو ژانرین بؤیوکلریندندیر.
مدرن ادبیات تکنیکی باخیمدان «بیلینج آخیشی» ایله «ایچ مونولوگ»لار کیمی مئتودلاردان قوللانیر و ایچه‌ریک باخیمدان قارامسارلیق(بدبینلیک)، شوبهه، بوشلوق و اومودسوزلوق مضمونلارینی داشیییر. مدرن ادبیاتین دوغوشو، دئمک باتی مفهومونداکی «رئالیسم» مکتبینده یازان یازار و شاعیرلره آرخا چئویرمک و داها آرتیق وهم و سوبژکتیویسم دونیاسیندا بوغولماق ایدی.
باتی مدرن ادبیاتی، رئالیستی میراثا آرخا چئویرمکله، «استاندال»، «بالزاک» و «تولستوی»ون رئالیستی اؤیکولری‌نین اساسلارینی دارما داغین ائتدی. باتی‌نین بشری ایییرمینجی یوایلییین ایلک اون‌ایللرینده، آشیری بیر یاناشما ایله ایچ دونیانین درینلیکلرینده آراییشا باشلامیشدی. سایکوآنالیتیک نظریه‌لرینین یئتکینلشمه‌سی ایله «درین سایکولوژی» بازارینین زنگینلشمه‌سی، بو تاریخی گئرچه‌یین حکایتی‌دیر.
بو عینی گئرچکدن یئنیلمیش بشر، حقیقته یول تاپماق اوچون ذهنی دونیایا سیغینمیشدیر، آمما اونون ایچه‌دؤنوک(درون‌نگرانه) یاناشماسی هله ده اومانیستی یاناشمادیر. روانین درینلیکلرینده ده، جنسی غریزه و گوج یؤنوملو اراده(اراده معطوف به قدرت)دن سونرا هئچ بیر شئی تاپمادی. بونا گؤره ده، آشیری سوبژکتیویسم و درین سایکولوژی ده شاشقینلیقدان سونرا یارارسیز اولدو.
مدرنیست باتی یازارینین باخیشیندا «دونن» ایله «بو گون»و بیربیرینه دویونله‌ین هئچ بیر واحید و یگانه جوهر یوخدور. بونا گؤره ده کاراکتر، «گئرچک» کیمی بیر ذهنی و بویاسیز بیر شَبَحه چئوریلیر. «کانت» فلسفه‌سی «زامان» مقوله‌سینی ده همن سوبژکتیویسم و هویتسیزلیییه یولوخلاندیریر و «برگسون»ون دوشونجه‌لری ایله سؤزلری ده چاغیمیزداکی «زامان»دان اولان ذهنی آلینتی‌نین تئوریک و ییغجام سؤیله‌می‌دیر.
«پروست»، «مدرن ادبیات»ین اؤنجوللریندیر. «پروست» و «جویس»، «برگسون»ون «زامان» مقوله‌سی حاققیندا اولان دوشونجه‌لریندن یوکسک سویه‌ده تاثیرله‌نن بیر یازارلاردیر. بو تاثیرلنمه، «بیلینج آخیشی» چرچیوه‌سینده، اونلارین اثرلرینده اؤزونو گؤسته‌ریر. «زامان» پروستون اثرلرینده اَن اؤنملی عونصورلاردان و دئمک پروستون ایشلرینین مؤوضوعودور.
هئچ بیر باشقا رُمان دا تاپا بیلمه‌ریک کی اونون زامان طرحی «پروست»ون ایشلریندن داها آرتیق داغینیق و شاشیردیجی اولسون. اونون شاه اثری اولان «ایتمیش زامانین پئشینده» بیر آینا کیمی، هویت بحرانینداکی چاغداش بشری یانسیدیر. بو کتاب آشیری سوبژکتیویسم و باتی مدرن ادبیاتی‌نین گئرچکدن قاچماسینی بیرینجی دؤنه اولاراق تصویره چکیر.
مارسل پروست و قلمرو ادبیات مدرن-نویسنده: زرشناس، شهریار-سوره اندیشه دوره اول، خرداد 1370 - شماره 27
0باخيش