جان یوجئل کیمدیر؟ قیساجا حیاتی و ان گؤزل شعری
یازان: خدیجه بیچهر
کؤچورن: ایلقار موذنزاده
بو بؤلومده «جان یوجئل» آدلی بیر شاعیره یئتیشیریک. اؤزونه خاص طرزیله معاصر تورک شعرینین قاباقجیللاریندان بیری اولان بیر شاعیرین حاققیندا قیسا بیلگیلر وئرمک ایستیریک…
عمومیتله ایستیفاده ائتدییی آرالیق(عامیانه) و کوبود تعبیرلریله تانینان بیر شاعیردیر. آمما دیلی بیر او قدر ده صمیمی و ایستیدیر. ۱۹۲۶-جی ایلده باشلادیغی حیات سفرینی، ۱۹۹۹-جو ایلده سونلاندیردی. اَسکی میللی تحصیل ناظیری و کند اینستیتوتلارینین قوروجولاریندان اولان «حسن علی اوجال»ین دا اوغلودور. آنکارا و کمبریج اونیوئرسیتهلرینده، یونانجا و لاتینجا تحصیلی آلان «جان یوجئل»، تورکیهیه دؤندوکدن سونرا توریست رهبرلییی ائتدی. ایتی دیلینی ایستیفاده ائدرک ائتدیی شاعیرلییینین یانیندا؛ یازیچیلیق، ترجومهچیلیک، ایسپیکئرلیک و رهبرلیک کیمی پئشهلریده سینادی. تورک ادبیاتینین کوبود و صمیمی شاعیری، بیزیم جان آتامیز آردیندا بیر-بیریندن گؤزل اثرلر بوراخدی. اونون چوخ سئودییمیز شعرلریندن بیری بو سطیرلردن اولوشور:
او قدر ده اؤنئملی دئییل بوراخیب گئتمهلر
او قدر ده اؤنئملی دئییل بوراخیب گئتمهلر،
آرخالاریندا دولدورولماسی
مومکون اولمایان بوشلوقلار بوراخیلماسایدی اگر.
دایانیلماسی او قدر ده چتین دئییل، بؤیوک آیریلیقلار بئله،
اَن گؤزل یئرده باشلادیلسایدی اگر.
اوتانیلاجاق بیر شئی دئییل آغلاماق،
اورکدن سوزولوب گلیرسه گؤزیاشی اگر
اوز قیزاردان بیر گوناه دئییل اوغورلوق،
اوغورلانان بیرینین اورهییدیرسه اگر.
قورخولاجاق بیر طرفی یوخدور عشقلرین،
اینسان بوتون دریلردن سویونا بیلسهیدی اگر.
او قدر ده اورک بورخمازدی آلیشیلمیش بیر سس،
هئچ بیر زامان ائشیدیلمهسهیدی اگر.
داها تئز اونوداردی بلکه سو سیزدیرمایان ساریلمالار،
قورو سئودایلا قوجاقلاییب سارمالانماسالاردی اگر.
بَلیرسیزلییه یئلکهن آچاردی ایری اعلا گؤزلر زامانلا،
ائله دلی طرفیندن باخماسایدیلار اگر.
تئز اونودولاردی یاش بیر اؤپوشون یاندیریجی دادی بلکه ده
اورک، سینه قفهسینه او قدر یوکلنمهسهیدی اگر.
یئرینی باشقا شئیلر آلا بیلردی اوزون گئجه صحبتلرینین،
سون سیقارئت قورتوم قورتوم پایلاشیلماسایدی اگر.
خولیالارا بئله قار یاغمازدی هئچ بیر زامان،
میدان دؤیوشلرینده قورخولار، عشقی آغیر یارالاماسایدی اگر.
سو کیمی آخیب کئچردی هئچ کئچمهیهجکمیش کیمی دایانان زامان،
گؤزلهمهیه دئیهجک اولان گلهجکسه سونوندا اگر.
رنگی بئله سولاردی خولیالارداکی ساچلارین زامانلا،
تعریفسیز قوخولاری یاستیقلارا یاپیشیب قالماسایدی اگر.
او بؤیوک، او گؤرکهملی سون، اؤلوم بئله آنلامینی ایتیرردی،
یاشانیلاسی هر شئی یاشانمیش اولسایدی اگر.
او قدر ده چکیلمز اولمازدی تکلیکلر،
سون اومید ایشیغی دا سؤنمهمیش اولسایدی اگر.
بو قدر ده ایستیلتمزدی بلکه ده باهار گونشلری،
هر ایتیرمهنین آردیندان حیات یئنیدن باشلاماسایدی اگر.
قهوهآلتیدان دا اول سیگارا ساریلماق شرط اولمازدی بلکه ده،
دئو بیر حسرت دالغاسی میدان اوخوماسایدی اگر.
خاطیرهلرده قالاردی بلکه ده زامانلا اینجه بئل،
ناموسسوز چای بئله اینجه بئللی بارداقدان وئریلمهسهیدی اگر.
یوخوسوزلوقلار ییخیب کئچمزدی، قیساجیق کسه یوللارین آردیندان،
توخونولاسی ایپک بدن بیر او قدر اوزاقدا اولماسایدی اگر.
کیمسهسیز بیر یووا بئله جننته چئوریله بیلردی بلکه ده،
ایستی بیر گولوشله ایسیدیلسهیدی اگر.
یوخسول دوشمزدی کؤهنلمیش شراب دادینداکی شعرلر بئلهسینه،
قولاغینا اوخوناجاق بیری اولسایدی اگر.
اینانماق مومکون اولمازدی هر آشان باغریندا بیر آیریلیق گیزلندییینه بلکه ده،
ویزیتکارتیندا "او قدر آیریلیغین بیرینجی درجهدن فاعیلیدیر" دئییلمسهیدی اگر.
حقیقتهن بویونو بوکمزدی چوبانیاستیغیلار(پاپاتیلار)،
خیانتیندن اونلار دا پایینی آلماسایدی اگر.
تنهالیغا تسلیم اولمازدی ساحیللر،
اؤز بَلیرسیز ساحیللرینده مقصدسیز گزینتیلرله اووونماغا قالخمامیش اولسایدین اگر.
سن گئتدیکدن سونرا تک قالاجاغام.
تک قالماقان قورخمورام دا،
یا جانیم اللرینی توتماق ایستهسه...
هه سئویملی،
کیم داریخاردی اوووج ایچلرینین تر قوخوسونو،
کیم اوزانماق ایستیردی اینجه بارماقلارینا،
کئچمیشلرینده گؤرکهملی بیر یاشانمیشلیغا شاهیدلیک ائتمیش اولماسایدیلار اگر!!
جان یوجئل فرقینین دقیق بیر شکیلده حیس ائتدیریلدیی گؤزل بیر شعر. دویغولاری ساده، شیشیردیلمیش اما حقیقی بیر دیلله ایضاح ائدن نئچه دنه شاعریمیز داها وار کی؟ چیرکلی ساققالی، سیرا دیشی گؤرونوشو، سؤیوشباز دیلی ایله بنزرسیز بیر هونرمنددیر جان یوجئل. یازدیغی بئله گؤزل شعرلرله اؤزوموزو اوووتماغا چالیشساقدا، داها نه قدر جان یوجئل شعرلری قالمالی ایدی بیزلره. اونون سطیرلرینه دویا بیلمهدیک دئسهم، سانارام شیشیرتمیش اولمارام.