Welcome in BULAQ
Bulaq_derneyi@
باغلانتي‌لار
اثرلر
| رديف | يازار | اثر |
|---|---|---|
تبليغ‌لر
بیر رومان، نئچه اینسانین( کاراکتئرلر) بیر زامان و بیر یئرده( چئوره‌ده/ اورتامدا) باشلارینا گلن اولایلار دوزومودور. ( قورقو)
بو رومان موغاندا بیر کندده و تبریزده باش وئرمیش اولایلارلا قورقولانیب. کندده قاچاق دوشموش بیر بی‌ین آداملاری، مکتبی یاندیریب و معلم‌لری اوُلدورورلر. تبریزده یاشایان بیر فدایی بو کنده گلدیکده سئوینج آدلی بیر قیزا وورولور. بیر نئچه واختدان سونرا وورغون فدایی، باجیسی شفیقه و اونون اری جاویدله بیرلیکده مکتبی یئنیدن دوزلتمک اوچون کنده قاییدیر. کندده مکتبی یئنیدن دوزلدیرلر. بو آرادا سئوینج ده ائلیاس آدلی همن فداییه وورولور. سونرا قوشولوب کنددن تبریزه قاچیرلار. تبریزده فدایی‌لرله شاه قوشونون آراسینداکی دوُیوشده ائلیاس اسیر دوشوب آسیلیر. سئوینج ده فدایی‌لرین یاردیمیلا آرازین اوتایینا سیغینیر.
روماندا، بو اولایلارین آراسیندا یئترلی ایلگی قورولمادیغی اوچون اولایلار هوُرگوسو یاخشی هؤرولمه‌ییب چوخ یئرده هوُرگو قیریلیبدیر.
رومانین باشلانیشی چاغداش رومانلارداکی کیمی ماراق دوغوران و چکیجی بیر اولایلا باشلاییر. بو اؤزلیک، اوخوجونون دقتینی اوُزونه ساری یوُنلتمه‌یی باشارا بیلیر. رومانین ایلک جمله‌لری بئله باشلاییر:
" یوخاری یاغان قورشونلاردان بیری، قاسیمین سول بیله‌یینی یاریب، سومویونو، دامارلارینی سوُکوب کئچمیشدی، صمد اونون کوُینه‌یی‌نین قولونو جیریب، آغیر یاراسینی ساریسا دا قان چیتدن کئچیب، شیریلتی‌لا آخیردی..."
باسقینچیلارا باشچیلیق ائدن بی‌ین قولاق قویروغو اولان، قارا‌حسن آددا بیر کیشی‌دیر. قارا حسن بو فدایی‌لری و معلم‌لری اوُلدوروب مکتبی ده یاندیراندان سونرا آرادان چیخیر. کندلی‌لر و مکتب اوُیرنجی‌لری چوخ اوزولورلر. (بو آرادا سئوینج آدلی بیر قیز دا وار.) صاباحیسی گون یاردیم اوچون شهردن بیر دسته فدایی گوُنده‌ریلیر. بو فدایی‌لرین بیرینین گوُزو سئوینجه دوشدوکده اونا وورولور. ( رومانین ۲۳نجی صحیفه‌سینه‌جن)
رومانین چکیجی بیر اولایلا باشلانیشی ایلگینج‌دیر آمما بیرینجی صحیفه‌ده آدی گئدن صمد و قاسیم، ائله باشلانیش‌دا اوُلورلر. بو، حیکایه دئییل روماندی. رومانین گیریشینده آدی چکیلن کاراکتئرین، رومانین گئدیشینده، قورقونون گریلیم بوُلومونده و آنا اولایدا رولو اولمالیدیر. سونرالار اورتاما گلن قهرمان کاراکتئر، ائلیاسدان هله آد یوخدور. ( سئوینجه وورولان، او فدایی اولدوغونو سونرالار بیله‌جه‌ییک. )
قورقونون ان اوُنملی اوُیه‌لریندن بونلاری آد آپارماق اولار: «گیزم»(سیرر) ، «گریلیم» و «سورپرایز»
گئرچک یاشامی دا ایلگینج ائدن بونلاردیر. اوخوجونو رومانی اوخوماغا ماراقلاندیران و اوخوجو ایله رومان آراسیندا ایلگی قورماغینی ساغلایان، بو اوُزللیک‌لر اولمالیدیر.
یازیچی رومانین باشلانیشیندان بو گیزمی یارادیب اوخوجونون بئینینده چئشیدلی سورغولار توُرتمه‌لیدیر. سونرا دویونلر و چاتیشمالار یاراتماقلا اولایلاری بیر بیرینه هوُره‌رک گریلیم بوُلومونه یوکسه‌لیب یاواش یاواش دویونلر اوخوجویا آچیلاراق سونوجا، سورپریزه یاخینلاشمالیدیر.
ایتن کوُلگه‌لر رومانینین باشلانیشینی اوخویاندان سونرا، صمد و قاسیمین اوُلومو، بئینیمیزده یارانان سورغولاری آزاجیق چاشدیرسا دا اوخوجویا بیر نئچه کاراکتئری تانیتدیردیغینا گوُره هله رومانی ایزله‌مه‌یه ماراقلی قالیریق.
۴نجو بوُلومدن ۶نجی بوُلومه‌جن، چوخ یئرسیز اولاراق، سئوینج، صمدین اونا وئردیگی خاطره دفترینی اوخویور، بو بؤلومده صمدین، عائله‌سی‌له بیرلیکده، اوتایدان نئجه گلدیکلری اوزون اوزادی آنلادیلیر. دئمک مهاجردیلر.
یئرسیز اولدوغونو دا بونا گوُره دئییریک‌کی، اوُلموش بیر کاراکتئر باره‌ده، بونجا بیلگیه نه گرک وار؟! بو بیلگیلرین رومانین گئدیشینده هئچ بیر ائتگیسی یوخدور، رومانین سونوناجان مهاجرلرله ایلگیلی هئچ بیر اولای یوخدو، تکجه بیر یئرده صمدین آتاسی‌نین، یان کاراکتئر اولاراق، بیر کندده فرقه‌نین صدری اولدوغو بیلینیر. او دا باشقا بیریسی ده اولا بیلردی، یعنی اوُزل بیر رولو یوخدور. تکجه بیر آغیت سوُیله‌ییب آغلاشما و بوُیوک بوُیوک شعارلارلا دولو بیر صحنه یارانیر.
( بیر قونویا دا توخونماق ایستردیم، اوتایدان گلن مهاجرلرین چوخو، بالاش آذراوغلو خاطره‌لرینده گوُزلجه آنلاتدیغی کیمی، شوروی حکومتی طرفیندن یاخالانیب اخراج اولانلار ایدی، یوخسا صمدین آتاسی کیمی اوُز خوشونا، بو تایداکی سویداشلارینا یاردیم ائتمک اوچون گلمه‌میشدیلر.)
۷نجی بوُلومدن ۱۰ نجو بوُلومه‌جن، ائلیاسین تبریزده بیر فرقه عضوو کیمی یاشاییشی آنلادیلیر، بو بوُلوملرده اوُزل بیر اولای یوخدور. بو بیلگیلر رومانین گئدیشینه، گریلیمین یوکسه‌لیشینه آزاجیق ائتگیسی اولسا دا اوخوجونو یورور.
" ایتن کوُلگه‌لر" رومانیندا " قورقو" و " کاراکتئرلر"
اوخوجونون ندن یورولدوغونو آچیقلاماق اوچون، رومان یازما تکنیک‌لرینده اولایلار یا صحنه‌لر آراسی دئییمی باره‌ده قیساجا بیلگی وئرمک گرکیر.
روماندا صحنه‌لر و اولایلار آردی‌آردینا دوزولور، کاراکتئرلر قرار وئریب حرکته کئچیرلر، هردن رومان چوخ یئیین‌له‌شیر، رومانین یئیینلیگینی آلماق اوچون اوِلایلار آراسیندا بیلگیلر یئرلشدیریب اولایلاری بیر بیرینه باغلاییریق، بونون بویو دا چئشیدلی رومانلاردا فرقلی اولا بیلر، حرکتلی روماندا، پئسیکولوژیک رومانلارین ترسینه قیسا اولمالیدیر. اؤرنه‌یین چنگیز آیتماتوف الوداع گولساری رومانیندا قیرقیز خالقینین گله‌نک‌لریندن، او خالقین آتلا ایلگیلی اینانجلاریندان دانیشیر.
جان اشتاین‌بک غضب اوزوملری( خوشه‌های خشم) رومانیندا اولایلارین آراسیندا، او گونکو آمریکانین بانک سیستمی و اقتصادیندان یازیر . و ....
بو بیلگیلر، رومان اولایلارینی یاخشی آنلاماغا یارارلی اولور. آمما بو بیلگیلری آردی آردینا و اوزون اوزادی یازسایدیلار اوخوجو او رومانلاری اوخویارکن یورولوب، رومانی قیراغا قویاردی.
ایتن کوُلگه‌لر رومانیندا بو ایش گوُرولمه‌ییب ؛ اولایلار و رومانین گئدیشی اونودولوب آرد آردا بیلگیلر وئریلیب. بو بیلگیلر ، اولایلار آراسیندا، قیسا قیسا وئریلمه‌لی‌‌یدی.
...رومانی اوخویوب ایره‌لی‌له‌ییریک. ائلیاسین تبریزده‌کی دورومو نئچه بوُلومده آنلادیلاندان سونرا ۱۱ نجی بوُلومده سئوینجله بیر یئنی‌یئتمه اوغلانین دیالوگلاری آنلادیلیر. بو بوُلوم ده یئرسیزدیر و دیالوگ دا گئرچک یاشامدان چوخ اوزاقدی.
۱۲نجی بوُلومدن رومانین سونوناجان:
ائلیاس، شفیقه و جاویدله کنده گلیب هئچ بیر انگل و چتین‌لیکله قارشیلاشمادان مکتبی تیکیرلر. ائلیاس دا چوخ اینجیمه‌دن سئوینجه قوووشور. تکجه سئوینجین قارداشی بیر صحنه‌ده سئوینجی دوُیه‌رک بو ایشه بیر آز انگل یارادیر ؛ او دا چوخ راحاتجا چوُزولور. ائلیاس سئوینجی گوُتوروب تبریزه گئدیر.
تبریزده هر نه بیردن دییشیر،. ساواش باشلاییر. ائلیاس اسیر دوشوب آسیلیر. سئوینج ده فرقه‌چی‌لرین یاردیمیلا آرازین اوتایینا سیغینیر.
یوخاریدا دانیشدیغیمیز گریلیم بوُلومو، بو روماندا یئترینجه یوکسلمیر.
روماندا کاراکتئرلرین قارشیسیندا هئچ بیر انگل یارانمیر. اونلار شک ائله‌میرلر؛ ایکی یول آیریجیندا قالمیرلار؛ آچماز دورومدا قالمیرلار. هئچ بیر چاتیشما یوخدور. مخالف بیر کاراکتئر یوخدور. و.....
بونونلا دا گریلیم یارانمیر، روماندا دویونلر یارانمیر و اوخوجو کاراکتئرلرله اوُزدشله‌شه بیلمیر.
رومانی رومان ائدن کاراکتئرلردیر. کاراکتئرلر رومان اولایلاریندا و صحنه‌لرده چئشیدلی دوروملارلا اوزله‌شیر، قارشیلاشدیغی انگل‌لرله دیدیشیر، سونوندا بیر قرارا گلیرلر. بو آرادا اوخوجونون ایلگیسینی چکن، بو چکیشمه‌لر، چاتیشمالار، و انسانلارین نئجه چیخیش یولو آختارماقلاری‌دیر.
سئوینج عمی‌سی اوغلوندان بوشانمیش بیر قادین‌دیر. معلمی اوُلدورولور. سونرا ائلیاس گلیر اونو کنددن قاچیردیر. تبریزده ائلیاس اوُلندن سونرا، او تایا سیغینماق اوچون آپاریلیر. یعنی بو آرادا بو قادین اوُز اراده‌سیله هئچ بیر ایش گوُرمور. بو، نئجه رومان کاراکتئری اولا بیلر ؟
ائلیاس رومان بویو هئچ دییشیلمیر. چاتیشمالارلا یئترینجه چتینلیکلرله اوزلشمیر.
بوُیوک رومان کاراکتئرلرینین ایکی اوُزللیگی اولور:
«رومان بویونجا دوشونجه‌لری، داورانیشلاری چوخ دییشر.
و چوخلو چاتیشمالار، چوخلو چتینلیکلرله قارشیلاشارلار.»
ایتن کوُلگه‌لر رومانیندا کاراکتئر یارانماییب.
چاغداش روماندا، یازیچی، کاراکتئر یاراتماقدا و اولای هوُرگوسونده یئنی ائستئتیک آنلاملاری قوللانیب صحنه‌لرده و اولای‌لاردا ائستئتیک اوزاقلیغینی قیسالداراق اوخوجونون چوخ آز زاماندا، رومانین کاراکتئرلریله اوُزدشلشمه‌سینی ساغلاییر.
( بو یازیدا ایتن کوُلگه‌لر رومانینین، قورقو و کاراکتئرلرینی قیساجا اینجه‌له‌مه‌یه چالیشدیم. آنجاق رومانین چوخ ماراقلی ایزلکی (تئمی)، اورکلریمیزی کوُورلدیب نیسگیللریمیزی یئنیدن جانلاندیردیغینی دا سؤیله‌مک گرک.
سایین ارسطو مجردین چکدیگی زحمت‌لره گوُره اللری آغریماسین.)
